له‌ ژماره‌ دووی گۆڤاری ئاینده‌ناسی ته‌مموزی 2020 بڵاوكراوه‌ته‌وه‌

یاسین ته‌ها

بەرایی

بزووتنەوە و باڵە چەكدارییەكانی شیعە، بەردەوام لە زیادبوونی ژمارە و گۆڕینی گوتار و میكانیزمی كاركردندان، لەم میانەیەشدا دووان لە سەرەكیترین ئەو گرووپانە؛ ڕێكخراوی بەدر و بزووتنەوەی عەسایب، لە ساڵی 2017 پابەندیی خۆیان بە بڕیاری ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق ڕاگەیاند بۆ دابڕینی باڵی چەكدار لە ڕێكخستنە سیاسییەكەیان. بەو پێیەی ئەم بڕیارە دەقاودەق بوو لەگەڵ بڕگەی سێیەمی مادەی  8ی یاسای حیزبە سیاسییەكان (بەشی سێیەم)، كە بە مەرجێ دانراوە كاری حیزب لە شێوەی ڕێكخستنی سەربازی یان نیمچەسەربازی نەبێت و هیچ پەیوەندییەكیشی بە هێزی چەكدارەوە نەبێت، بەڵام دواتر ڕووداو و پێشهاتەكان دەریانخست ئەو پابەندییە ڕووكەشانەیە، چونكە ئەو لیوا و فەوج و پێكهاتە سەربازییانەی بەدر و عەسایب كە لەناو حەشدی شەعبیدان، هێشتا هەر موڵكی ئەم دوو ڕێكخراوەن، بەشی زۆی سەرچاوەی هێزی ئەمانەش لە فەوج و لیوا چەكدارەكانیانەوە لەناو حەشدی شەعبی؛ سەرچاوە دەگرێت، بەبێ ئەوەی تێكەڵی یەكتر ببن یان لە بۆتەی هێزە ئەمنییەكانی عێراقدا بتوێنەوە، هەر ئەمەش وای كردووە سەرۆكایەتیی حەشدی شەعبی لە 3ی حوزەیرانی 2020دا گشتاندنی ژمارە 2315 دەربكات بۆ پێداگریكردن لەسەر جیاكردنەوەی باڵی سیاسی و باڵی چەكدار. ئەم توێژینەوەیە لەسەر پێشینە و ئایندەی كاری ئەم دوو بزووتنەوە شیعەیە هەڵوێستە دەكات كە بە كۆمەك و ئینتیمای فەرمی؛ عێراقین، بەڵام لە ڕووی هیڵی كاركردن و مەرجەعیەتی سیاسی و مەزهەبییەوە لە فەزای “شۆڕشی ئیسلامیی ئێران”دان.

یەكەم: ڕێكخراوی بەدر

سه‌رەتاكانی دامەزراندن

ئەم ڕێكخراوە لە بنەڕەتدا باڵێكی سەربازی بووە لە سەرەتاكانی ساڵانی هەشتا، لە دوو كۆمەڵ پێك هێنراوە: چەكدارەكانی فەوجی “شەهید سەدر”ی سەر بە حیزبی دەعوە، لەگەڵ ئەو تەوبەكارانەی سوپای ڕژێمی سەددام كە لە گرتووخانەكانی ئێراندا دیل بوون. یەكەم سەرۆكایەتیی ئەم باڵە سەربازییە دراوەتە دەست “محەمەد تەقی ئەلمەولا” كە شیعەیەكی توركمانە. دەستپێشخەری یەكەمی پێكهێنانی بەدر هیی “سوپای پاسدارانی ئێران” بووە لە  ساڵی 1982، بە مەبەستی بەرەنگاربوونەوەی ڕژێمی سەددام لە لایەك، وەك پەرچەكردارێكیش بەرامبەر داڵدەدانی “موجاهیدینی خەلق” لەلایەن ڕژێمی بەعسەوە لە لاكەی تر⁽.

بەر لە ساڵی 2003، ژمارەی چەكدارەكانی بەدر دەگەیشتە نزیكەی 15 هەزار چەكدار. ئەم ڕێكخراوەش وەك باڵی سەربازیی “ئەنجوومەنی باڵای ئیسلامی” كاری كردووە كە لە دوا وێستگەدا ڕێبەرایەتییەكەی كەوتە دەستی “بنەماڵەی حەكیم”. بەدر بەشداریی زۆری كردووە لە جەنگی هەشت ساڵە لە بەرژەوەندیی ئێران، زەقترین چالاكیی سەرەتاكانی ڕاگەیاندنیشی لە ئۆپەراسیۆنێك بووە دژی هێزەكانی عێراق لە ناوچەی قەرەداغی كوردستان، سەردەمێكیش هەڵگری ناوی لیوای (9)ی بەدر بووە بەر لەوەی ببێتە فەیلەق و ڕێكخراو، ناوەكەشی لە جەنگی بەدر (ساڵی دووی كۆچی) وەرگیراوە كە بەناوبانگە لە مێژووی ئیسلام.

فەیلەقی بەدر بەشداریی لە ڕاپەڕینی 1991ی باشووردا كردووە، لە 2003 هێزێكی سەربازیی سەرەكی بووە، لە زۆربەی قۆناغەكانیشدا لەلایەن ئەفسەرانی باڵای سوپای پاسدارانەوە ئۆپەراسیۆنەكانی بەڕێوە براوە. بەر لە 2003، یەكێك لە لقەكانی بە ناوی لیوای مستەفا لە ناوچەی قەسری شیرین جێگیر بووە و یەكێك لە فەوجەكانیشی لە ناحیەی مەیدانی نزیك دەربەندیخاندا بوون. لەپاش كەوتنی سەددام (2003)، پڕۆسەی كوشتنی فڕۆكەوان و تەسفیەكردنی كەسە دیارەكانی بەعس و سوننە خرایە ئەستۆی بەدر، وەك باڵێكی ئێرانیی دڵسۆز و چالاك لە عێراق.

لەنێوان فەیلەق و ڕێكخراو و گرووپی شەڕكەردا

لە ساڵی 2004، پۆڵ برێمەری فرمانڕەوای مەدەنی ئەمەریكی لە عێراق، فەرمانی ژمارە 91ی بۆ هەڵوەشاندنەوەی میلیشیاكان دەركرد. بۆ خۆگونجاندن لەگەڵ ئەمە، بەدر خۆی وەك ڕێكخراوێكی مەدەنی ڕاگەیاند و وازی لە ناوی فەیلەق هێنا. لە ساڵی 2009 ڕێكخراوەكە سەربەخۆیی وەرگرت لە ئەنجوومەنی باڵای ئیسلامی و جیا بوویەوە، سەرۆكایەتییەكەشی كەوتە دەست “هادی عامری”، ناوبراو لەپەنا ئەمەشدا بووە وەزیری گواستنەوە لە كابینەی دووەمی مالیكی (2010-2014)، لە هەڵبژاردنی 2014شدا لە ڕیزەكانی هاوپەیمانێتیی مالیكی، 22 كورسییان بەدەست هێنا. هەر بە هاوكاریی مالیكی لە ساڵانی سەرۆكوەزیریدا، بە ڕێژەی 70% كۆنترۆڵی هێزە ئەمنییەكانی وەزارەتی ناوخۆیان كردبوو، هەر لەبەر ئەمەش لە كابینەی عەبادیدا وەزارەتی ناوخۆیان وەرگرتەوە، لە كاتێكدا ئەوان پێشینەیەكی میلیشیاییان هەبوو.

شەڕی داعش دەرفەتی ڕەخساند ڕێكخراوی بەدر وەك هێزێكی فریادڕەس دەربكەون، چونكە كاتێك ئەم ڕێكخراوە توندڕەوە نزیك بوویەوە لە پشتێنەی بەغدا و سیستمی بەرگریی عێراق هەرەسی كرد، بەدرییەكان لەو چەكدارە شیعانە بوون كە خاوەنی ئەزموون بوون و زۆر بەكەڵكی پاراستنی دەسەڵات و پێگە جەماوەرییەكانی شیعە هاتن، هەر ئەمەش چانسی ئەوەی پێ دان كە بەدر ببێتە گرنگترین گرووپی پێكهێنەری حەشدی شەعبی، بەڵام شانبەشانی ئەركە عێراقییەكانیان، لەناو وەزارەتی ناوخۆ و حەشدی شەعبی، لە چوارچێوەی پلانی ئێراندا هێزیان ناردە سووریا بۆ پاڵپشتیی ڕژێمی ئەسەد، جگە لەوەش كەوتنە پاكتاوی سوننەكان و كۆنترۆڵكردنی پارێزگای دیالە بۆ ڕێكخراوەكەیان و كردیانە شارێكی جێ نفوزی ئێران، ئەمەش بەشێكە لە دژیەكی و بەركەوتنەكانی ئەركی فەرمی و نیشتمانی عێراقییانە و ئەركی ئایینی و لایەنگریی سیاسیی ئێرانییانەی بەدر.

دووەم: بزووتنەوەی عەسایب

 سەرەتاكانی سەرهەڵدان

بزووتنەوەیەكی چەكداری و لە هەمان كاتدا سیاسیی ڕادیكاڵی شیعەیە، كە لە قۆزاخەی ڕەوتی سەدر و سوپای مەهدی هاتووەتە دەرەوە لە بارەی هۆكاری جیابوونەوەشی، لێكدانەوەكان ئاماژە بۆ خەونی بەسەركردەبوونی قەیس خەزعەلی ڕێبەری بزووتنەوەكە، هەروەها پاڵپشتیی ئێرانییەكان لەم خەونە دەكەن بۆ ڕكابەریكردنی سەدر،  هەر بە هۆی ئەم پەیوەندییە قووڵەوە بە ئێران و بە تۆمەتی پێشێلكردنی سەروەریی عێراق، ^“خەزعەلی” لەگەڵ “لەیس”ی برای خراونەتە لیستی تیرۆری وڵاتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا. ژمارەی ئەندامانی ئەم بزووتنەوەیە، 7 بۆ 10 هەزار كەس مەزەندە دەكرێن. لەنێوان ساڵانی 2007-2011، نزیكەی شەش هەزار چالاكییان دژ بە سوپای ئەمەریكی ئەنجام داوە، بەم هۆیەشەوە سەركردەكانی لە ڕیزی پێشەوەی بێزراوەكانی واشنتندان و ئیدارەی ئەمەریكا بە باڵی سوپای پاسدارانیان لەقەڵەم دەدات.

زۆر جار نووری مالیكی وەك یەكێك لە باوكانی ئەم ڕێكخراوە ئاماژەی بۆ دەكرێت، چونكە پێشتر ئەم بزووتنەوەیە؛ گرووپێكی بچووك بوون، كەچی لە سایەی ویلایەتی دووەمی ئەودا (2010-2014) پەرەیان پێ درا و لە 2012 مانۆڕی سەربازیی پاڵپشتیكراویان لەناوەڕاستی بەغدا بۆ ڕێك خرا. ئەم گرنگیدانەی مالیكی بە عەسایب، لە لایەك وەك كارتێكی دژەسەدری و لە لایەكەی تر بۆ قایمكردنی پشتی خۆی بوو لە هەوڵدانی بەردەوامی بۆ بەدەستهێنانی ویلایەتی سێیەم و دروستكردنی تۆڕێك میلیشیای هاوتەریبی دەزگا ئەمنییە فەرمییەكان كە بە هۆی فرەیی ئینتیماوە ئاسان كۆنترۆڵ نەدەكران.

پێشینە و جیاوازیی ئەمیندار

قەیس خەزعەلی؛ ئەمینداری گشتیی عەسایب، لەدایكبووی 1974ی شارۆچكەی سەدرە، دەرچووی جیۆلۆجیای زانكۆی بەغدایە و لە ساڵی 1994 لە نەجەف چاوی بە ئایەتوڵڵا محەمەد سادق سەدر (باوكی موقتەدا سەدر) كەوتووە و دەوترێت لەم دیدارەدا “سەدر بە قەیس خەزعەلی سەرسام بووە” و نامیلكەیەكی فەلەكناسییشی بۆ چاپ كردووە”. لەدوای ساڵی 2003، خەزعەلی وەك یاریدەدەری موقتەدا دەردەكەوت، بەڵام دواتر لێی هەڵگەڕایەوە و “عەسایبی ئەهلی حەقی” دامەزراند و بوو بە بەشێك لە “بزووتنەوەی موقاوەمەی ئیسلامی”. لە ئازاری ساڵی 2007 لەلایەن ئەمەریكییەكانەوە بە هۆی پەیوەندیی مۆبایلەوە؛ حەشارگەكەی ئاشكرا كرا و دەستگیر كراوە، پاش دوو ساڵ و لە كۆتاییەكانی 2009، لە دیل بە دیلی عەسایب و شارەزای “IT”ی بەریتانیدا، پیتەر مۆر، ئازاد كراوە.

ئەمینداری عەسایب سەر بە هیچ لە بنەماڵە ئایینییە ناسراوەكانی شیعە نییە، بەر لە گەیشتنی بە سەدری دووەم، هیچ ناوبانگێكی لە كایەی مەزهەبیدا نەبووە، ئەمەش تا ڕادەیەك پێشهاتێكی نوێی ناو شیعەی عێراقە، چونكە كاریزما و بنەماڵە و پاشخان؛ ڕۆڵی سەرەكی دەبینن لە هەڵكشان و درەوشانەوەی ئەستێرەی كەسایەتییەكان. هەروەها ئەم بزووتنەوەیە پێشینەی چەكداری و سیاسیی لە سەردەمی ڕژێمدا نییە، جیاواز لە حیزبی دەعوە و فەیلەقی بەدر كە لە ئێران و سووریا، بەرهەڵستی ڕژێمی بەعسیان دەكرد.

 

بەریەككەوتنی بەردەوامی عەسایب و سەدر

بزووتنەوەكەی خەزعەلی؛ چەكداری و سیاسییشە لە هەمان كاتدا و كێشمەكێش و شەڕی قورسی لەگەڵ موقتەدا سەدر هەیە كە ئەویش هەردوو باڵەكەی هەیە، ئەمەش هانی سەدری داوە هەندێك جار بە “ئەهلی باتڵ” و “میلیشیا پیسەكە” ناویان ببات. لەپاش شەڕی داعش، هەندێ سەركردەی شیعە هەوڵیان دا سەدر و خەزعەلی ئاشت بكەنەوە، خەزعەلییان برد بۆ ماڵی سەدر لە حەنانەی نەجەف، بەڵام ئەو ئاشتەواییە شلۆقە زۆری نەخایاند و بەدوایدا چەندین گرژی و پێكداهەڵپژانێكی میدیایی؛ هەوڵەكانیان شكست پێ هێنا.

هۆكارەكانی بەریەككەوتنی عەسایب و سەدر زۆرن، لەوانەش عەسایب لە ڕەوتەكەی سەدر هاتوونەتە دەرەوە، وەك موقتەداش خۆیان بە میراتگر و درێژكراوەی میراتی سەدری دووەم دەزانن، بەڵام هێندە هەیە عەسایب بۆ تەقلیدی كاروباری مەزهەبی؛ پەیڕەوی لە مەرجەعیەتی “ئایەتوڵا كازم حائیری” دەكەن، بۆ ویلایەت و كاروباری سیاسی؛ دەگەڕێنەوە سەر “عەلی خامنەیی” ڕێبەری شۆڕشی ئێرانی. حائیری لە شاری قوم دادەنیشێت و لە بەرەی ویلایەتی فەقیهى ئێرانییە، لە ڕابردووشدا دۆستی نزیكی سەدرییەكان و جێگە متمانەی زۆری سەدری دووەمی باوكی موقتەدا بووە، ئەم میرات و پەیوەندییە هاوبەشەش وەها دەكات هەمیشە گرژی و بەریەككەوتن لە نێوانیاندا هەبێت، چونكە ڕووبەری كاركردن و بنكەی جەماوەرییان نزیكە لە یەكتر و شەڕی هەردوو لایان لەسەر شەرعیەت و میراتگری و گوتاری هاوبەشە و نزیك لە یەكترە.

ناوبانگی خراپی عەسایب

بزووتنەوەی عەسایب تۆمەتباری سەرەكین بە تێوەگلان لە كوشتاری تایفی (2006-2008)، ئەمەش بە هەوڵی پاكتاوی سوننەكان ئاماژەی بۆ دەكرێت، جگە لەوەش هەمیشە تۆمەتباری سەرەكین لە كەیسەكانی كوشتنی گەنجانی ئیمۆ و مۆدێلەكانی جلوبەرگ و بەم دواییانەش زۆر جار بە كوشتنی چالاكوانان و سەركوتكردنی خۆپیشاندەران تاوانبار كراون،  وەهاش باوە كە پلانی تیرۆری نەیارانی خۆیانیان هەیە، هەندێك جاریش هەندێك لەو تۆمەتانە لە لایەن شیعەكانەوە پشتڕاست كراونەتەوە. لە دەرەوەی سنوور و جوگرافیای عێراقیش، قسەوباسی زۆر لەسەر تێوەگلانی عەسایب هەیە لە تاوانەكانی كوشتن و بڕینی سووریا، لە چوارچێوەی بەشێك لە هێزە شەڕكەرەكانی ئێران لە شام، بەتایبەت كوشتوبڕی سوننەكانی سووریا، ئەمەش لە هەندێ ڕاپۆرتی نێودەوڵەتیدا پشتڕاست كراوەتەوە، بەڵام ئەم بزووتنەوەیە لە بەرزترین ئاست و هەموو جار ئەم تۆمەتانە ڕەت دەكاتەوە.

هەڵكشانی عەسایب لەناو پەرلەمان

عەسایب لە ساڵی 2017دا وێنەی كڵاشینكۆفیان لە ئارمی سەرەكیی خۆیان لا برد، مۆڵەتی فەرمییان وەرگرت بۆ كاری سیاسی وەك حیزبێكی مەدەنیو باڵە چەكدارییەكەشیان چوونە ناو ڕیزەكانی حەشدی شەعبی، كە بەپێی هەندێك ئامار دەوروبەری 10 هەزار چەكدار بوون. لەپاش بەرگگۆڕینی عەسایب بۆ بزووتنەوەیەكی سیاسی، قەڵەمبازێكی گەورەیان دا لە هەڵبژاردنی 12ی ئایاری 2018، چونكە ڕێژەی كورسییەكانی ئەم بزووتنەوەیە لە یەك كورسییەوە هەڵكشا بۆ 15 كورسی لە ئەنجوومەنی نوێنەران، ئەمەش لە چوارچێوەی هاوپەیمانێتیی “فەتح”دا كە چەتری كۆكردنەوەی هێزەكانی حەشد و ڕاگرە سیاسییەكانیان بوو، ئەم ڕێژە كورسییەش دەكاتە دەوروبەری 30%ی دەنگەكانی هاوپەیمانێتیی فەتح. ئەم هەڵكشانە خێرایەش بۆ هێزێك كە لە 2014 و لە سەردەمی ویلایەتی مالیكیی پشتیوانیاندا تاقە كورسییەكیان بەدەست هێنابێت، بووە جێگەی سەرنج و تێڕامان.

باس لەوە دەكرێت ئەم هەڵكشانەی دەنگەكانی عەسایب؛ بەرەنجامی ساختەكاریی هەڵبژاردنە، چونكە ئەمینداری عەسایب، قەیس خەزعەلی، خاوەن كاریزمایەكی بنەماڵەیی نییە، ئەم بزووتنەوەیەش جەماوەری نییە، بەڵام هەندێكی تر هۆكارەكەی دەگێڕنەوە بۆ بەشداریی چالاكانەی ئەم گرووپە لە شەڕی داعش، لەگەڵ بەرزكردنەوەی درووشمی ستراتیژی لە هەڵبژاردنەكان، ئەمە جگە لە بەكارهێنانی میدیا و كەناڵەكەیان (العهد) بەباشی لە چەشنی كەناڵی “المنار”ی حیزبوڵڵای لوبنان.

هەڵوێستی بەدر و عەسایب لە پرسە كوردییەكان

ئەگەرچی لە هەندێك جومگەدا جیاوازی هەیە لەنێوان بەدر و عەسایب، بەڵام لە هەڵوێست بەرامبەر پرسە كوردییەكان، خاڵی هاوبەشیان زۆرە. لەم میانەیەشدا ساڵی 2014، چەكدارەكانی بەدر و عەسایب تۆمەتبار كران بە بەشداریكردن لە پلانی سەركوت و ڕاوەدوونانی كوردەكانی بەغدا و دەرپەڕاندنیان لەسەر ماڵی خۆیان، دواتر هەردوو لایان لە 2017 بەتوندی دژی ڕیفراندۆم وەستانەوە، هەروەها لە شەنگال و دەوروبەری و لە تێكڕای ناوچە جێناكۆكەكان، بە كاری كوشتن و بڕین و ڕفاندن تاوانبار كراون.

هەردوو هێزەكە لەسەر شوناسی عێراقییانەی كەركووك كۆكن و كورد لەو شارە بە كەمینە دەزانن بەرامبەر عەرەب و توركمان و پێداگرن لەسەر ئەوەی دۆخی شارەكە نەگەڕێتەوە بۆ پێش 16ی ئۆكتۆبەری 2017، كە شارەكەی تێدا گەڕایەوە بۆ كۆنترۆڵی تەواوەتیی عێراق. لە دەوروبەری دوزخورماتووش بە پاساوی پاراستنی توركمانی شیعەوە، چەكدارەكانی هەردوو لایان هەڕەشە و بەریەككەوتنی هەبووە لەگەڵ لایەنە كوردییەكان و خەڵكی كوردی قەزاكە. لە ناوچەكانی دیالەش، هەردوو لا بەشێك بوون لە هۆكاری هەراسانكردنی كوردەكانی دەوروبەری جەلەولا. لە هەندێ وێستگەشدا عەسایب بەئاشكرا هەڕەشەی بەریەككەوتنی چەكدارییان كردووە لەگەڵ كورد، هەروەها كورد تۆمەتبار دەكەن بە هاوكاریكردن لەگەڵ ئەمەریكا و هەوڵی كردنەوەی بنكەی سەربازی بە مەبەستی “پەرەپێدانی خواستە جوداخوازییەكان”، لەبەر ئەم هۆیانەش داواكاری گشتیی هەرێم لە 16/10/2017 داوای لێپێچینەوەی یاسایی كردووە لەگەڵ قەیس خەزعەلی؛ ئەمینداری بزووتنەوەكە، لەگەڵ 11 كەسایەتی تردا كە زۆرینەیان شیعەن، بەپێی مادەی 226 لە یاسای سزادان كە تایبەتە بە بێڕێزیكردن.

ئایندەی كاری بەدر و عەسایب

ئەگەرچی بەشی زۆری چارەنووسی بەدر و عەسایب بەستراوەتەوە بە یەكلابوونەوەی چارەنووسی هێزەكانی حەشدی شەعبییەوە، لەنێوان بژاردەكانی دابەشكردنیان بەسەر هێزە ئەمنییەكان یان مانەوەیان وەك دۆخی ئێستا لەگەڵ ئەگەری تری یەكلابوونەوەی ئینتیمای سیاسییان بۆ ئێران لە شێوەی باڵی سوپای پاسداران لە عێراق، بەڵام هەردوو هێزەكە بەردەوام لە جومگەكانی دەسەڵاتی سیاسیدا خەریكی جێگەپێ قایمكردنن. لە دوا هەڵبژاردندا (2018)، ڕێكخراوی بەدر بە سەرۆكایەتیی هادی عامری لە چوارچێوەی هاوپەیمانێتی فەتح توانییان 21 كورسی بەدەست بهێننەوە، كە ئەنجامێكی نزیكە لە هەڵبژاردنی پێشوو بە جیاوازیی یەك كورسی. ئەم ئەنجامە ئەگەرچی تا ڕادەیەك خراپ نییە لەچاو زۆریی لیستە شیعەكان لە هەڵبژاردنەكەدا، بەڵام ئەو كێشە و ناكۆكییانەی بەم دواییانە یەخەی ڕێكخراوەكەیان گرتووەتەوە بە هۆی ناڕەزایی لە دابەشكردنی ئیمتیازات و شێوازی بەڕێوەبردنی عامری، ڕێكخراوەكەیان خستە بەردەم ئەگەری جیابوونەوە (انشقاق) بەر لەوەی كپ بكرێتەوە.

لە سایەی ئەم دۆخەی دوایی بەدردا، وردە وردە ڕێكخراوەكە خەریكە بچێتە ڕیزی هێزە “پیرەكانی شیعە” كە زیاتر وەك ڕێكخراوێكی چەكداریی بێ پڕۆژە تەماشا بكرێت كە زیاترین ئەركی؛ پاداشتكردنی جەنگاوەرە دێرینەكانیەتی. ئەم ڕێكخراوە ئێستا لە كێبەركێدایە لەگەڵ هێزە “ڕاستڕەوە شیعییەكان” لە چەشنی عەسایب و باڵە ڕاستەوخۆكانی ئێران و چارەنووسی ڕێكخراوەكەش بەستراوە بە چانسی مستەفا كازمی. شكستهێنانی سەرۆكوەزیرانی نوێ، دەبێتە پاشەكشە بۆ ڕێكخراوەكە و بەپێچەوانەشەوە، چونكە سەرباری ئێرانیبوونەكەی بەدر، تاڵەمووی لەگەڵ ڕەوتی نائێرانی ناو حكومەتی عێراقیشدا هەیە و تا ڕادەیەك لەسەر بەرەی كازمی ئەژمارە لە ئێستادا.

سەبارەت بە عەسایب، لەپاش چەسپاندنی پێگەی نوێیان لەناو پەرلەمانی عێراق، پێشبینی دەكرێت بزووتنەوەكە هەوڵی لاساییكردنەوەی ڕۆڵی حیزبوڵڵا بدەن لە عێراق، كە هەم بزووتنەوەیەكی چەكداری بێت و هەم فراكسیۆنێكی پەرلەمانی كە بە ناوی موقاوەمە كار دەكات. هەندێ ئاماژەش لەم بوارەدا بەردەستن، لەوانەش دەركەوتنی قەیس خەزعەلی لەسەر سنوورەكانی ئیسرائیل لە كۆتاییەكانی 2017، هەروەها هەوڵی لاساییكردنەوەی نەسروڵڵا لە بڵاوكردنەوەی تۆماری ڤیدیۆیی وتارەكانی، ئەمەش بارگرانیی زیاتر بۆ حكومەتی عێراق دروست دەكات. لە لایەكی ترەوە عەسایب هاوشێوەی حیزبی دەعوە، ئەوەندەی بەدوای كاریگەریدا دەگەڕێن، هێندە لە خەمی جەماوەریبووندا نین، هەر لەبەر ئەمەش گرنگیدانی زۆریان بە میدیایە، لە سەردەمی عەبدولمەهدیشدا وەزارەتی ڕۆشنبیرییان وەرگرت، بەڵام كوژرانی قاسم سلێمانی و ئەبو مەهدی لە سەرەتای 2020، وەهای كرد جارێكی تر بچنەوە خانەی ئەو گرووپە چەكدارانەی بەدوای تۆڵەدا دەگەڕێن.