وەرگێڕان‌و پوختکردنەوەی: تورکیاناسی کاری هاوبەشی ناوەندی توێژینەوەکانی ڕاوێست‌و وەرزنامەی تورکیاناسی ناوەندی توێژینەوەکانی ڕاوێست (Rawest Araştırmaları) ساڵی (٢٠١٨) لەلایەن ژمارەیەک ئەکادیمی‌و توێژەری بەئەزموونەوە لە بوارە جیاوازەکاندا لە ئامەد دامەزراوە. لەگەڵ توێژینەوەو ڕاپرسی دەربارەی بابەتە سیاسییەکانی پەیوەست بە باکووری کوردستان‌و ناوچەکەوە، چەندین چالاکیی پەیوەست بە هۆشیاریی سیاسی‌و پێوانەی ڕایگشتیی باکووری کوردستان ئەنجامداوە.
پاڵنەرو دەرهاویشتەکان بەختیار ئەحمەد ساڵح پوختە لێدوانە نوێیەکانی ڕەجەب تەیب ئەردۆغان؛ سەرۆککۆماری تورکیاو بەشار ئەسەد سەرۆکی سوریا، تایبەت بە ئاساییکردنەوەى پەیوندییەکانى نێوانیان ئاماژەیە بۆ سەرەتای سەردەمێکی نوێ لە ڕووی ئاساییکردنەوەی پەیوەندییەکانى نێوان ئەنقەرەو دیمەشقەوە، بە مەرجێک تورکیا لە ئایندەیەکی نزیکدا دەستبەرداری بوونی سەربازی‌و ئیداریی خۆی ببێت لە باکوورى سوریاو دیمەشقیش
حەمزە محەمەد ساڵح پوختە نەتەوەپەرستى یەکێک لە کاریگەرترین بزوتنەوە ئایدیۆلۆژییەکانی مێژووی مۆدێرنی تورکیا بووە. لە دوای کۆتاییهاتنی ئیمپڕاتۆریەتی عوسمانی، نەتەوەپەرستى ڕۆڵێکی بنەڕەتیی لە بونیادنانەوەی دەوڵەت‌و کۆمەڵگەی تورکیادا هەبووە. داڕمانی ئیمپڕاتۆریەت‌و دامەزراندنی کۆمارى نوێى تورکیا، ئایدۆلۆژیای نەتەوەپەرستی وەک ئامرازێکی گرنگ لە داڕشتنی شوناسی تورکیدا بەکارهێنراوە. لەم پڕۆسەیەدا نەتەوەپەرستى نەک هەر بووە
ئەحمەد سیروانی بەرایی پاش نزیکەی دوو دەیە لە ساردوسڕیی پەیوەندییەکانیان، دواجار ڕێککەوتنێکی ئەمنی‌و سەربازی لە نێوان تورکیاو عێراقدا واژۆکرا. گرنگترین بابەتی ڕێککەوتنەکە بریتییە لە ئاسانکاری‌و پشتیوانیی بەغداد بۆ ئۆپەراسیۆنە سەربازی‌و ئەمنییەکانی تورکیا لە خاکی هەرێمی کوردستان‌و عێراقدا دژی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە)و هاوپەیمان‌و دۆستەکانی. لە بەرانبەردا تورکیا بەخشینی بۆ هاوڵاتیانی
د. فاروق عەبدول بەرایی ڕەجەب تەیب ئەردۆغان؛ سەرۆكکۆماری توركیا، لە گوتارێكیدا لە کۆبوونەوەی كابینەی نوێی حكومەتەكەیدا لە ناوەڕاستی مانگی تەمموزدا گوتی: تورکیا وڵاتێکە بە هۆی لایەنی مرۆیی، جوگرافی‌و ئابوورییەوە ناتوانرێت لە یەك بلۆکی دیاریکراودا قەتیسبکرێت‌و باشترکردنی پەیوەندییەکانمان لەگەڵ خۆرئاوا هیچی کەمتر نییە لە بەهێزکردنی کاری هاوبەشمان لەگەڵ ناوچەکانی دیکە لە
هاوبەش عەبدوڵڵا ئەحمەد(1) پوختە بەنداوی جزیرە یەکێکی ترە لەو بەنداوانەی کە بڕیارە لە سەر ڕوباری دیجلە دروستبکرێت، بێگومان ئەم بەنداوە لە دوای بەنداوی “ئیڵیسو”ەوە دەبێتە دووەم گەورەترین بەنداوی سەر ڕوباری دیجلەو مەبەستی سەرەکییش لە دروستکردنی بەنداوەکە ئاودێریکردنی ڕوبەرێکی فراوانی زەویی کشتوکاڵی‌و بەرهەمهێنانی وزەی کارۆئاوی‌و دابینکردنی ئاوی خواردنەوەیە بۆ دانیشتوانی ناوچەکە،
فەرزان چاڵشکان بەرایی “دۆڵی گابار لە نێوان زنجیرە چیاکانی گاباردا، دوای پاککردنەوەی لە تیرۆریستان لە دۆڵی جەهەنمەوە دەبێت بە دۆڵی بەهەشت”، ئەمە ناونیشانی ڕاپۆرتێکی تەلەفزیۆنیی فەرمیی تورکیا (TRT) بووە دەربارەی دەستپێکردنی پڕۆسەی گەڕان‌و دەرهێانی نەوت لە زنجیرەچیای گابارو ناوچە سنوورییەکانی نێوان باکوورو باشووری کوردستان. لەگەڵ دامەزراندنی کۆماری نوێی تورکیادا، پڕۆسەی
ئەحمەد سیروانی پاش نزیکەی دوو دەیە لە ساردوسڕیی پەیوەندییەکانیان، دواجار ڕێککەوتنێکی ئەمنی‌و سەربازی لە نێوان تورکیاو عێراقدا واژۆکرا. ڕۆژی چوارشەممە؛ (١٤)ی ئابی (٢٠٢٤)، وەفدێکی باڵای حکومەتی عێراق بە سەرۆکایەتیی فوئاد حسێن؛ جێگری سەرۆکوەزیران‌و وەزیری دەرەوەو بە ئەندامیەتیی سابیت محەمەد سەعید ڕەزا؛ وەزیری بەرگری، فالح فەیاز؛ سەرۆکی دەستەی گشتیی حەشدی شەعبی‌و
احمد شمس الدین لەیلە و: بارام سوبحى بەرایی لە ئەنجامی هاوپەیمانی بازرگانانی بازاڕ لەگەڵ پیاوانی ئایینی لە ڕابردووی دوور و نزیکدا، وەرچەرخانى گەورە هاتنە ئاراوە، کە کاریگەرییەکی قووڵیان لەسەر ڕەوتی حوکمڕانی، ئابووری و تەنانەت بیروباوەڕیش لە ئێراندا هەبوو، وەک بەشداریکردن لە گۆڕینی ئێران لە مەزهەبی سوننە بۆ مەزهەبی شیعە و
ئەحمەد محەمەدپوور و. گەلاوێژ سۆفی پوختە: ‘داهێنانی فیکریی ئێران’ وێنەیەکی بەهێزە کە سەرهەڵدانی خۆی قەرزدارباری پراکتیزە ڕۆژهەڵاتگەراییەکانی شوێنەوارناسی و مێژوونووسی ناوەڕاستی سەدەی نۆزدەهەم تا کۆتاییەکانی سەدەی بیستەمە: پرۆژەیەکی فیکرییە کە لە ئەفسانەی تیۆری نەژادی ئاریایی، گریمانەی کۆچی ئاریاییەکان بۆ نیمچە کیشوەری هیندستان و جێگیرکردنی پێگەی دواتری نەژادی فارس وەک تاکە
Send this to a friend
English
كوردی
العربية