د. ئوميد عثمان احمد سوننه‌تی پێغه‌مبه‌ر (دروودی خوای لێبێت) به‌دووه‌م سه‌رچاوه‌ی سه‌ره‌كيی شه‌ریعه‌تی ئیسلام داده‌نرێت، هه‌ربۆیه زانایانی ئیسلام له كۆنه‌وه تا ئه‌مڕۆ به جیاوازی بواری زانستی و پسپۆڕیانه‌وه، گرنگی زۆریان به‌م سه‌رچاوه‌یه‌ی شه‌ریعه‌ت داوه و به‌توندی ده‌ستیان پێوه گرتووه و له چه‌ندین لایه‌ن و گۆشه‌نیگاوه ڕاڤه و لێكدانه‌وه و
پ.د.ئاراس محەممەد ساڵح لەگەڵ هاتنى موسڵمانەکان بۆ کوردستان، وەک پێویستییەکى ئایینى ئیسلام مزگەوت بنیاتنراوە و لەناو مزگەوتەکانیشدا پرۆسەى خوێندنى سەرچاوەکانى ئایینى نوێ دەستی پێکردووە، چونکە بەبێ فێربوونى بنەما و فەرمانەکانى ئیسلام ناتوانرێت ئاییندارى بکرێت، هەرئەوەش پاڵنەرى یەکەمى دەستپێکى خوێندن بووە لە مێژووى ئیسلامیدا. لە کوردستاندا لەگەڵ فێربوونى ئایینى
د. سالار تاوگۆزی پێشه‌كی حوجره‌كانی نەریتی لە کوردستاندا مێژوویەکی کۆنیان هەیە، بە درێژایی ئەو مێژووە مەنهەجێکی خوێندن پەیڕەو کراوە کە لە شوێنێکەوە بۆ شوێنێک و لە سەردەمێکەوە بۆ سەردەمێکی دیکە جیاواز بووە، بەڵام بە شێوەیەکی گشتی مەنهەجی ئەو حوجرانە لە کۆنەوە تا ئەمڕۆ لە یەک نزیک بوون و ئێمە
د. عابد پشدەری پێشەكی كورد؛ یەكێكە لە گەلە دێرین و ڕەسەنەكانی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست، لەگەڵ ئەوەی بەدرێژایی مێژوو ڕووبەڕووی زۆرترین كۆژان و جەنگ و ماڵوێرانی بووەتەوە؛ كه‌چی هەرده‌م توانیویەتی بەرەنگاری ئاستەنگەكان ببێتەوە و پارێزگاری لە زمان و فەرهەنگ و كولتووری ڕەسەنی خۆی بكات. لەو چركە ساتەوەش كە ئیسلام گەیشتووەتە سنووری كوردستان؛
ئیدریس سیوەیلی بەدرێژایی سەدان ساڵ خوێندن لە كوردستان لە حوجرە و مزگەوتەكان بوو، کولتووری باوی كۆمەڵگەش بەشێكی ڕەنگدانەوەی ئەو ناوەندە مەعریفییانە و خوێندنە ئایینییەكە بوو، لە سەرەتای سەدەی بیستەوە وەردە وردە خوێندنی فەڕمی لە شارەكانی كوردستان بڵاوبووەوە، بەمەش ڕۆژ لە دوای ڕۆژ خوێندنی حوجرە پاشەكشەی كرد، كۆلێجەكانی شەریعە لە زانكۆكان
ئایینناسی، وەرزنامەیەكە گرنگی بە ڕەهەندە جیاوازەكانی ئایینناسی دەدات، سەنتەری لێكۆڵینەوەی ئایندەیی دەریدەكات. ژمارە (8)ی وەرزنامەی ئایینناسی ئەم بابەتانە لەخۆدەگرێت: ♦ سەروتار – خوێندنی ئایینی وەك بەشێك لە ئاسایشی نیشتمانی……………………….ئیدریس سیوەیلی ♦ توێژینەوە – مەنهەجی خوێندن لە حوجرەكانی كوردستان…………………………….د. عابد پشدەری – مێژووی حوجره‌ی نه‌ریتی له كوردستان و مه‌نهه‌جی خوێندن تێیاندا….
ئامادەکردنى: تورکیاناسی مێژووى ئەفسانەیی ناوى ڕێکخراوەکە بیرۆكەی دامەزراندنی ڕێكخراوی گورگە بۆرەکان، لە چیرۆكێكی ئەفسانەیی كۆنەوە سەرچاوەیگرتووە، کە دەڵێت: كاتێك هۆزە توركەكان لە ناوەڕاستی ئاسیا هێرشیانكرایەسەر، جگە لە منداڵێك نەبێت، كە بۆ دارستان هەڵهات، هەموویان لەناوچوون، لەوێ گورگێك منداڵەکە بە برینداری بەخێودەکات هەتا گەورەدەبێت‌و دەتوانێت پارێزگاری لە ڕەگەزی تورك بكات، وەك
ئامادەکردنى: تورکیاناسی ئەم کتێبە لێکۆڵینەوەیەکی تەواو مەیدانییە لە سەر پرسی کورد لە تورکیاو تێیدا چەندین هۆکارو ئەنجامی گرنگی پەیوەست بەو پرسەوە خراوەتەڕوو، ئەمە جگە لە پێشنیارگەلێکی ڕیشەیی بۆ چارەسەی ئەو کێشەیە، هەر بۆیە خوێندنەوەی کتێبەکەو وەرگێڕانی بۆ سەر زمانی کوردی پێویستییەکی هەنوکەییە بۆ خوێنەران لە هەرێمی کوردستان، ئەمەش لە پێناوی
دیداری تورکیاناسی لەگەڵ بێشکچی دا لەلایەن داواکاری گشتی‌و دامودەزگاکانی دیکەی دەوڵەتەوە داوای سەپاندنی زیندانیی زیاتر لە (١٠٠) ساڵ بە سەریدا کراوە، (١٤) جار خراوەتە زیندان‌و ئازادکراوە، (١٧) ساڵ‌و (٢) دوو مانگ لە چەندین ناوچەی وڵاتەکەی زیندانیکراوە. نزیکەی (٥٠) کتێبی هەیە، لە ساڵانی هەزارو نۆسەدو نەوەدەکان زۆرینەی کتێبەکانی قەدەغەکراون، بەڵام لە
وەرگێڕانی: د. جەلیل عومەر عەلی سەرچاوە: ڕۆژنامەی شەرقول ئەوسەت (الشرق الاوسط) دادگای دەستووریی تورکیا (Anayasa Mahkemesi) زۆرێک لە دەسەڵاتەکانی ڕەجەب تەیب ئەردۆغان؛ سەرۆککۆماری ئەو وڵاتە هەڵدەوەشێنێتەوە. دادگای ناوبراو دەسەڵاتی دەرکردنی مەرسومی یاساکانی لە ئەردۆغان سەندووەتەوە، ئەمەش لەبەرئەوەی دەستوەردانە لە سەربەخۆیی دامەزراوەکانی دەوڵەت. ئەم بڕیارەی دادگایش یەکدەگرێتەوە لەگەڵ کۆتا هەموارەکانی دەستووردا،
Send this to a friend
English
كوردی
العربية