د. یوسف گۆران ئه‌گه‌ر عێراق به فه‌رمی له ساڵی (١٩٢١)ەوه بوونی هه‌یه و دامه‌زراوه، ئه‌وا كه‌ركووک، وه‌ک به‌شێک له ویلایه‌تی موسڵ، دوای پێنج ساڵ له‌و مێژووه (واته له ساڵی (١٩٢٦)ەوه) به فه‌رمی بوو به به‌شێک له ده‌وڵه‌تی نوێی عێراق. دره‌نگ هاتنی كه‌ركووک و سه‌رجه‌م ویلایه‌تی موسڵ بۆ نێو جه‌سته‌ی
گۆڤاری ئایندەناسی، ژماره 19-ی كانوونی یەكەمی 2023، كه‌وته بەر دیدی خوێنەران. گۆڤاری ئایندەناسی، گرنگی بە توێژینەوە ستراتیژی و ئایندەییەكان دەدات، وەرزانە لە لایەن “سەنتەری لێكۆڵینەوەی ئایندەیی” دەردەچێت. ژمارەی نوێی گۆڤاری ئایندەناسی چەند توێژینەوەیە و وەرگێڕانی تێۆری و فرەچەشنی سیاسی، ئابووری و میدیایی پەیوەست بە هەرێمی كوردستان و عێراق لەخۆ دەگرێت.
ئامادەكردنی: تورکیاناسی دادگای دەستووریی کۆماری تورکیا، یەکێکە لە ئۆرگانە باڵاکانی دادوەریی ئەو وڵاتە و ڕۆڵێکی سەرەکیی لە پێکهاتەی یاسایی کۆماری تورکیادا هەیە. بە یەکێک لە پایە سەرەکییەکانی سیستەمی یاسایی تورکیا دادەنرێت. مێژووی دامەزراندنی ئەم دادگایە دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی ١٩٨٢، کاتێك لە ڕێگەی دەستووری نوێی کۆماری تورکیاوە پەسەندکرا و بە گوێرەی
مەزهەر ئیبراهیمی پێشبازییا چیرۆکێن نەقەدیایی – Pêşbaziya Çîrokên Neqediyayî مەزهەر ئیبراهیمی لەدایکبووی ساڵی ١٩٨٠ی شاری سنەی ڕۆژهەڵاتی کوردستانە. ساڵی ٢٠١٤ بڕوانامەی ماستەری لە زمان و ئەدەبی فارسی لە زانکۆی کوردستان وەرگرتووە. ساڵی ٢٠١٩ ماستەری زمان و کولتووری کوردی لە زانکۆی ماردینی باکووری کوردستان تەواوکرد؛ نامەی ماستەرەکەی دەربارەی “پاکتاوکاری و پەراوێزخستنی
نووسینی: پ.د. ئایلین ئونڤەر نیۆ، گۆڤاری کریتەر وەرگێڕانی: لاڤە رەسوڵ پ. د. ئایلین ئونڤەر نیۆ (Prof. Dr. Aylin Ünver Noi) ساڵی ١٩٧٢ لە ئیزمیر لە خۆرئاوای تورکیا لەدایکبووە، یەکێکە لە مامۆستا و نوسەرە دیارەکان لە بواری پەیوەندی و سیاسەتی نێودەوڵەتیدا. پڕۆفیسۆر ئایلین وەک مامۆستا لە زانکۆی خەلیچ (Halç Üniversitesi) بەردەوامە
(Mahsum Sağlam)نوسینی: مەحسوم ساغڵام ڕۆژنامەی ژیانی نوێ (Yeni Yaşam Gazeyesi) وەرگێڕانی: ئەیاد کەمال ڕەشید گەلی کورد لە باکووری کوردستان و تورکیا ساڵانێکە هەوڵ بۆ سەلماندنی بوونی خۆی دەدات. بەدەر لەوەی تا ڕادەیەکی زۆر ئەم بوونەی سەلماندووە، لەگەڵ ئەوەشدا کێشەی ئازادیی هەبووە، هەر بۆیە هەدەپ(١) وەک درێژکراوەی پارتە سیاسییەکانی دیکەی کورد
نووسینی: سینان تاڤوکچوو، پەیمانگای بیری ستراتیجی وەرگێڕانی: حەمزە محەمەد ساڵح سینان تاڤوکچو (Sinan Tavukçu) سەرۆکی دەزگای لێکۆڵینەوە و بیرکردنەوەی ستراتیژییە. لە ساڵی ١٩٦١ لە شاری سیواس لە تورکیا لەدایکبووە. دوای تەواوکردنی بەشی ئابووری لە زانکۆی گازی، لە ساڵی ١٩٨٦ لە وەزارەتی دارایی دامەزراوە. لە ساڵی ١٩٩٧ وازی لە فەرمانبەری هێنا
وەرگێڕانی: سەرکۆ علی عەبدولقادر (ڕاپۆرتی ناوەندی سپێکتڕووم_هاوس بۆ بیر و توێژینەوە (Spectrum House Düşünce ve Araştırma Merkezi) لە نێوان هەڵبژاردنەکانی ١٤-٢٨ی ئایاری ٢٠٢٣ بۆ هەڵبژاردنی شارەوانییەکانی ٢٠٢٤) ناوەندی سپێکتڕووم_هاوس وەک ناوەندێکی تایبەت بە بیر و توێژینەوە لە تورکیادا، بایەخ بە بابەتە سیاسی و کۆمەڵایەتی و ئابوورییەکان دەدات. بەشێکی ناوەندەکە تایبەتە
بەختیار ئەحمەد ساڵح پوختە لە ناوەڕاستی مانگی تەمموزى ٢٠٢٣، ڕەجەب تەیب ئەردۆغان؛ سەرۆککۆماری تورکیا، گەشتێکی بۆ کەنداو کۆتایی پێ هێنا کە هەر سێ وڵاتی عەرەبستانی سعودیە، قەتەر و ئیماراتی لەخۆگرتبوو. لەو گەشتەدا تورکیا کۆمەڵێک ڕێککەوتنی لەگەڵ ئەو سێ وڵاتە لە بوارەکانى وزە، پیشەسازی، بەرگری، گەشتیاری، بیناسازی و ژێرخانی ئابووریدا واژووکرد.
هاوبیر هیوا کریم پوختە بە هۆی ئەوەی تورکیا لەسەر ئاستی ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست خاوەن پێگەیەکی سیاسی و جیۆستراتیژیی بەهێزە، گۆڕانکارییە سیاسی و سەربازی و ئابوورییەکان چ لە سەر ئاستی هەرێمایەتی چ لە سەر ئاستی نێودەوڵەتی کاریگەریی لە سەر دادەنێت، هاوکات تورکیاش هەوڵی بەڕێوەبردنی ئەو کێشانە دەدات کە بەرەوڕوویدەبێتەوە. لەم توێژینەوەیەدا سیاسەتی
Send this to a friend
English
كوردی
العربية