ده‌رگایه‌ك به‌ڕووی بنه‌ماكانى هزرى ئیسلامى سه‌رده‌م نووسەر: د. تەها جابر ئەلعەلوانی ڕانانی: ئلیاس تاهیر دكتۆر تەها جابر ئەلعەلوانی له‌دایكبووى 1935 له شارى فه‌لوجه، خوێندنى سه‌ره‌تایی و ناوه‌ندی و دواناوه‌ندی هه‌ر له شارى فه‌لوجه ته‌واو كردووه، پاشان بۆ به ده‌ستهێنانى بڕوانامه‌ى زانكۆ و ماسته‌ر و دكتۆرا ڕووى له وڵاتى میسر كردووه
گوزەرێكی مێژووییە لە قۆناعی سەرهەڵدانەوە تا پووكانەوە لە بۆتەی ئیسلامدا د. یاسین تەها دەسپێك: ئایینی زەردەشتی بە كەسایەتی “زەردەشت”ـەوە پەیوەستە كە وەك پەیامبەرێك ناسێنراوە و لە سەرچاوە ئیسلامی و عەرەبییەكاندا بە ئایینی “مەجوسی” ناوسراوە (بە فارسی كۆن مگوشە: Magush). مشتومڕی زۆریش لەسەر بوونی ڕاستەقینە و ئەگەری ئەفسانە بوونی كەسایەتی “زەردەشت”
زیرەك ئەحمەد ڕەحمان پرسی دین و نەتەوە لەناو زۆربەی گەلانی ئەم ناوچەیە بەردەوام پرسێكی تێكهەڵکێش بووە، کەم وابووە دەسەڵاتێكی سیاسی، بزووتنەوەیەکی چەکداری، حزبێك …هتد پرسی دین لەناویدا بابەتێكی جێ بایەخ نەبووبێت. بۆیە هەموو جموجۆڵ و بزاوتە سیاسییەکان لە کوردستان و کەسایەتییە کاریزمییەکان، ڕێ و ڕەچەیەکیان لەگەڵ پرسی دیندا هاتووەتەوە. هەڵبەت
ئاماده‌كردنی: ئایینناسی چاكسازی ئایینی پرۆسه‌یه‌كی گرنگ و هه‌ستیاره، زۆرێك له بیرمه‌ندان له‌سه‌ر ئه‌وه كۆكن كه ئایین-یش وه‌كو سیستمێكی كۆمه‌ڵایه‌تی كه گرێدراوی ڕێكخستنی ژیانی تاكه‌كانه، به‌پێی گۆڕانی كۆمه‌ڵایه‌تی پێویستی به گونجاندن و ڕێكخستنه‌وه هه‌یه، به‌تایبه‌ت له‌و بابه‌تانه‌ی كه گۆڕانیان به‌سه‌ردا دێت، ته‌نانه‌ت زۆرێك له ڕه‌وت و ئاڕاسته جیاوازه‌كانی دونیای ئیسلامیش جه‌خت
سازدانی: ئیدریس سیوەیلی و د. سالار تاوگۆزی له‌‌م دیمانه‌یه‌دا پڕۆفیسۆر دكتۆر حه‌یده‌ر له شكری، پسپۆڕ له بواری مێژووی ئایینه‌كان و تیۆری مێژوو، باس له‌وه ده‌كات ڕیفۆرمی ئایینی دیارده‌یه‌كی دینامیكی و فره‌ڕه‌هه‌نده و له نه‌ریتی جیا جیای ئایینیدا ده‌رده‌كه‌وێت و وه‌ڵامدانه‌وه‌یه‌كی جیهانییه بۆ ئه‌و ئاڵنگارییانه‌ی سیستمه باوه‌ڕییه‌كان له مێژوودا تووشیان ده‌بن.
نووسینی: حەسەن یوسف ئشکوری ئامادەکردن و وەرگێڕان: ئارام مەحموود ئەحمەد پێشەکی ئەگەر ڕیفۆرم بە واتا ئەرێنییەکەی، واتا گۆڕانکاری بەرەو باشتر بەکار بهێنین، لە ساتی کۆچی دوایی پێغەمبەری ئیسلامەوە (د. خ.) بۆ ڕۆژێک پرۆسەی گۆڕانکاری لە بوارە جیاجیاکانی ژیانی موسڵماناندا نەوەستاوە. ڕیفۆرم وەک بابەتێک لە 200 ساڵی ڕابردوودا و لە ڕووبەڕووبوونەوەی
مەولود باوەموراد پێشه‌كی بابه‌تی نوێگه‌ریی و به‌ده‌سنیشانكراوی نوێبوونه‌وه‌ی سیاسی له كار و جوڵه‌ی حزب و كۆمه‌ڵه ئیسلامییه‌كاندا پێویستییه‌كی ژیانی و مه‌نهه‌جیه، له‌لایه‌ك گۆڕانه هه‌میشه‌یی و نه‌بڕاوه‌كه‌ی دیارده‌ی سیاسه‌ت ده‌یسه‌پێنێ، له‌لای دووەمه‌وه وه‌ڵامدانه‌وه‌ی ئه‌و پرسیارانه‌ی كه پێویستییه‌كانی گۆڕانكاری ژیانی كۆمه‌ڵگه ده‌یانهێنێته پێشه‌وه و پرسی نوێبوونه‌وه ده‌كاته زه‌روره‌تی واقیعه‌كه، له‌لای سێهه‌مه‌وه هه‌بوونی
د. عابد خالید ڕیفۆرمی ئایینی، لە سادەترین واتایدا، ئاماژەیە بۆ پرۆسەی پێداچوونەوە و گۆڕانکاری لە بیروباوەڕ، یان پێڕەو، یان دامەزراوە ئاینییەکان، بە مەبەستی گەڕاندنەوەیان بۆ فۆڕمى بنەڕەتی لەو ئایینەدا، یان باشترکردن و گونجاندنیان لەگەڵ پێداویستییە نوێیەکانی سەردەمە جیاواز و کۆمەڵگا جۆراوجۆرەکان. بەڵام هەمیشە ئەنجامدانی ئەم پرۆسەیە هێندەی ئەو ناساندنە سەرەتاییەى
ئایینناسی، وەرزنامەیەكە گرنگی بە ڕەهەندە جیاوازەكانی ئایینناسی دەدات، سەنتەری لێكۆڵینەوەی ئایندەیی دەریدەكات. ژمارە (9)ی وەرزنامەی ئایینناسی ئەم بابەتانە لەخۆدەگرێت: ♦ سەروتار – بۆچى ڕیفۆرمى ئایینى؟………………………………………………………………………د.عابد خالید ♦ توێژینەوە – حزب و كۆمه‌ڵه سیاسییه ئیسلامییه‌كانی كوردستان و پرسی نوێگه‌ری…………………….. مەولود باوەموراد ♦ وەرگێڕان – ئەگەری ڕیفۆرم لە ئایینی ئیسلامدا………………………………………………….وەرگێڕان: ئارام مەحموود
تورکیاناسی گوندپارێز بەو کەسانە دەگوترێت کە لە گوندەکانی باکووری کوردستان لە تورکیا دەژین‌و وەک “نیمچەسەرباز” بە پشتیوانیی یاسایی، دارایی‌و سەربازیی دەوڵەت “گوندەکانیان لە هێرشی تیرۆریستان” دەپارێزن. ناوی تەواوی ئەم هێزە بریتییە لە هێزی ئەمنیی گوندپارێزی تورکیا (Türkiye Güvenlik Köy Korucuları)و لە کۆمەڵگەو میدیادا دەستەواژەی گوندپارێز (Köy Korucusu)یان بۆ بەکاردەهێنرێت، واتە
Send this to a friend
English
كوردی
العربية